Bataafse Kamp
7551 HN Hengelo
Koningslinde
In het park Bataafse Kamp is een herdenkingsmonument geplaatst in de vorm van een Koningslinde, met aan de voet een gedenkplaatje. Het monument is een dankbetuiging van de joodse broers Bram en Simon Roozendaal aan de familie Staal, die hen tijdens de bezettingsdagen met gevaar voor eigen leven onderdak heeft verschaft. Het monument is onthuld op 13 oktober 1992.
Op de gedenkplaat staat te lezen:
Homo homini homo (‘De mens is de mens een mens’)
Deze boom wil de gedachte leven houden aan onze stadsgenoten
Hans en Ali Staal en hun zoon Gerard. In de oorlogsjaren 1942-1945
stelden zij hun huis open open voor Joodse vervolgende in Hengelo. Daarmee
hebben zij de levens gered van Bram en Simon Roozendaal en het echtpaar
Aaron en Johanna Franken.
Geschiedenis
Het monument aan de Bataafse Kamp te Hengelo is een dankbetuiging van de Joodse broers Bram en Simon Roozendaal aan de familie Staal die hun tijdens de bezettingsdagen met gevaar voor eigen leven onderdak heeft verschaft.
In 1941 kregen de anti-Joodse maatregelen van de bezetter een steeds grimmiger karakter. De Nederlandse ambtenaren werd opgedragen alle Joodse burgers te registreren. Niet alleen kregen de Joden een ‘J’ in hun persoonsbewijs, tevens werden zij verplicht een gele davidster op hun kleren te dragen. In augustus 1942 kregen alle Joodse mannen in Hengelo het bericht dat zij zich gereed moesten maken voor deportatie naar kampen. In oktober van hetzelfde jaar werden de overige Joden weggevoerd.
Om aan dit ongewisse lot te ontkomen, besloot een aantal Joodse gezinnen onder te duiken. De Hengelose familie Staal verschafte onderdak aan twee Joodse kinderen van de familie Roozendaal. De heer Staal was fotograaf en woonde met zijn gezin aan het Burg. Jansenplein. De Joodse jongens Bram en Simon bleven tot het einde van de oorlog bij de familie Staal wonen. De broers herinneren zich nog de razzia in 1943, waarbij ook bij de familie Staal werd aangebeld. Zoon Gerard Staal liet zich bijna direct arresteren voor de tewerkstelling in Duitsland. Daarmee voorkwam hij een verdere huiszoeking. Na drie weken was Gerard weer ongedeerd thuis.
Van de 320 in 1941 in Hengelo geregistreerde joden overleefden slechts twee de concentratiekampen. Ongeveer zeventig Hengelose Joden hebben de oorlog overleefd door tijdig onder te duiken.
