Dennenbosweg
7556 CK Hengelo
Joodse begraafplaats
Wist jij dat er in Hengelo een Joodse begraafplaats is? Deze vind je aan de Dennenbosweg, verscholen achter een ruim 100 jaar oude muur. In het midden een zogenaamd metaarhuisje en aan de linkerzijde een kleine toegangspoort. De begraafplaats is ruim 200 jaar oud en heeft een Rijks monumenten status. Veel joodse inwoners hebben een belangrijke bijdrage geleverd, vaak als kleine of grote ondernemer, aan de snelgroeiende industriestad.
Hengelose joodse historie
In 1720 wordt Benjamin Wolf als eerste joodse inwoner van Hengelo genoemd. Met de aanduiding in 1737 van ‘Jodenhuysjen’ aan de Telgen, werden woningen bedoeld waar enkele joodse families woonden. De Israëlitische gemeenten van Delden, Borne en Hengelo hadden omstreeks 1750 een gemeenschappelijke begraafplaats in de Lemerij, binnen de buurtschap Buren bij Borne. Gelegen naast een boerenerf en nog jarenlang te herkennen geweest aan een omheining en grafzerken met opschriften. In 1960 is deze plek geruimd en zijn de stoffelijke resten en zerken overgebracht naar de Joodse begraafplaats in Borne.
Israëlitische gemeente
Eind 18e eeuw richtte de Israëlitische gemeente in Hengelo een verzoek om een eigen begraafplaats te stichten aan Baron Mulert van het Huys Hengelo. Hij schonk de joden een stukje heidegrond om hun doden te begraven. Dat was ongeveer de helft van de tegenwoordige begraafplaats. De andere helft werd later van de gemeente Hengelo bijgekocht.
Rond 1890 wordt de Joodse begraafplaats uitgebreid met een reiniging- of metaarhuisje en aansluitend een stenen afscheiding langs de Dennenbosweg.
Monument Tweede Wereldoorlog
Op de begraafplaats staat een monument met een natuurstenen gedenksteen met davidster . Deze gedenksteen is geplaatst op een bakstenen sokkel en opgebouwd uit een drietal trapsgewijs geplaatste ronde schijven. Het monument is opgericht ter nagedachtenis aan de Joodse medeburgers die tijdens de Tweede Wereldoorlog door de bezetter zijn gedeporteerd en omgebracht. Hengelo had in 1941 320 Joodse inwoners. Ongeveer de helft van hen is in de bezettingsjaren door oorlogshandelingen om het leven gekomen.
Fré Cohen
Op deze begraafplaats ligt Fré Cohen. Zij was een Nederlandse grafica en tekenares van Joodse komaf. In de oorlogsjaren zat zij ondergedoken in verschillende steden. In die periode bleef zij zo goed en zo kwaad als kon doorwerken. Op 10 juni 1943 werd ze in Borne door de Duitsers opgepakt. Door het innemen van pillen maakte ze een eind aan haar leven. Na twee dagen overleed ze op 12 juni 1943 op 39-jarige leeftijd in een ziekenhuis in Hengelo. Een deel van haar werken bevinden zich in de collecties van het Stedelijk Museum in Amsterdam, van het Museum Meermanno in Den Haag en van het Internationaal Instituut voor Sociale Geschiedenis.
