Blog
Hengelo Vertelt: Het verhaal van Stork
In samenwerking met Museum Hengelo delen we de komende maanden een aantal verhalen over de geschiedenis van Hengelo. Of het nu over een gebouw, persoon, wijk of periode gaat; er is zoveel moois te ontdekken in en over Hengelo. Dat delen we graag met iedereen. En wie kan er nu beter vertellen over de lokale geschiedenis dan Museum Hengelo?
Terug naar overzicht
Stork & Hengelo onlosmakelijk met elkaar verbonden
De naam Stork is onlosmakelijk verbonden met Hengelo. Hengelo is een stad die is ontstaan uit de dromen van pioniers zoals Stork en Hazemeijer. Vooral de familie Stork heeft een grote stempel gedrukt op de industriële en maatschappelijke ontwikkelingen van Hengelo. Vandaag deel 1 van het verhaal van Stork.
Het begin
Het verhaal begint bij C.T. Stork (geboren in 1822), de oprichter van machinefabriek Stork & Co. Charles Theodorus Stork was een ondernemende man. Als 13-jarige leende hij 2000 gulden van zijn vader waarmee hij een kleine handweverij begon. Hij was op dat moment de jongste ondernemer van Nederland. Hierna volgden verschillende bedrijven, waarna hij in 1852 samen met zijn broer Jurriaan Engelbert de firma C.T. Stork & Co. Bontweverij oprichtte. Twee jaar later verhuisde het bedrijf naar Hengelo, waar de eerste stoomweefgetouwen in gebruik werden genomen.
Machinefabriek Stork
C.T. Stork voorzag op een gegeven moment dat er kansen lagen in de metaalsector. Op 4 september 1868 opende hij een machinefabriek in Hengelo, waarmee hij het fundament legde voor een bedrijf dat zou uitgroeien tot een wereldspeler. De fabriek lag op het kruispunt van de spoorlijnen Almelo-Salzbergen en Hengelo-Zutphen. Samen met andere ondernemers had hij zich hard gemaakt voor de ontsluiting van Twente via het spoor. In het begin bouwde Stork stoommachines voor weefgetouwen en spinnerijmachines.
Later werden er ook dieselmotoren, scheepsmachines en elektromotoren gemaakt. Op het hoogtepunt werkten er 5000 medewerkers in Hengelo. Een eeuw lang zouden drie generaties Stork de onderneming leiden.
Sociaal ondernemerschap
Stork stond ook bekend om zijn sociale bewustzijn en diepgaande betrokkenheid bij zijn werknemers. Zo was Stork één van de eerste bedrijven in Nederland met een eigen fabrieksschool: de Wilhelminaschool. Jonge arbeiders werden hier geschoold in alle processen en disciplines die binnen het bedrijf aan de orde waren. Ook begon hij in 1883 met een medezeggenschapsraad en richtte een van de eerste zieken- en pensioenfondsen van ons land op. Daarnaast was er een studiefonds voor jongeren tussen de 15 en 20 jaar. Voor het gemeenschapsgevoel opende Stork in 1895 het Vereenigingsgebouw, met een toneelzaal en bibliotheek. Verder stond hij aan de basis van Tuindorp ’t Lansink, een groene wijk waar ingenieurs en metaalbewerkers naast elkaar woonden.
