Watermolen Olde Meule

Watermolen Olde Meule

Sinds 1334 bevindt zich in Oele een watermolen. De watermolen staat bij de stuw die ooit de grachten van de vroegere havezate Oldemeule op peil hield. De eerste bekende eigenaren waren de graven van Bentheim, zij gaven de molen, de ‘Ole Mole’, uit als leengoed. De molen was in de loop der eeuwen in handen van de adellijke families Van Bevervoorde (1334 – 1684) en Von Münchhausen (1684 – 1804). Daarna wisselde de molen verschillende malen van eigenaar en behoorde vanaf 1880 tot het huis Twickel. Sinds 1971 is de molen in bezit van de gemeente Hengelo.

Huidige molen

Het huidige molengebouw dateert uit 1690. De heer op Het Hooge Huys te Oldenmeulen, Joost Christoffel van Beverforde, drost van Diepenheim en eigenaar van de havezate Oldemeule, en zijn vrouw Judith van Coverden lieten de molen in dat jaar herbouwen. Een gevelsteen memoreert de gebeurtenis, de wapens van de families van Bevervoorde en van Coverden op de plaquette zijn helaas beschadigd. Het gebouw is opgetrokken in vakwerk met gedeeltelijk bakstenen wanden en gedeeltelijk een planken bekleding.

Oorspronkelijk bestond de Oelermolen uit twee molenhuizen: een korenmolen op de rechteroever en een oliemolen op de linker. Nu staat alleen de korenmolen er nog, de oliemolen verdween omstreeks 1900.

Dubbelmolen

Van oorsprong was de molen een dubbelmolen, aan weerzijde van de beek stonden een oliemolen en een korenmolen. De oliemolen is in 1880 buiten werking gesteld en omstreeks 1900 afgebroken. Halverwege de jaren 1980 is geprobeerd de oliemolen te reconstrueren, maar het initiatief is gestrand.

De molen is een onderslagmolen, het water stroomt met kracht tegen de schoepen van het rad waardoor het gaat draaien. In droge tijden had de beek te weinig water om de molen draaiende te houden en daarom was aan de korenmolen een bovenslagrad als hulprad toegevoegd. Een dergelijk rad kan bij minder watertoevoer nog werken en daardoor kon het maalseizoen gerekt worden. Bij een bovenslagrad valt het water bovenop het rad in de bakvormige schoepen. Het gewicht van het water doet het rad draaien. Dit rad is niet meer aanwezig.

Restauratie

Toen de gemeente het in 1971 in bezit kreeg, is gestart met de restauratie en aan het einde van de zeventiger jaren was de molen weer maalvaardig. In 2000/2001 werd de molen opnieuw grondig opgeknapt en is een nieuw molenaarsverblijf gebouwd. In 2003 is de molen overgedragen aan de stichting Landgoed Twickel.

Verschillende namen

Er zijn verschillende naamvariaties, de molen staat bekend als Oldemeule, Oldenmeulen, Oelemöle, Oeler mölle, Oelemolen, Oelermolen, Oeler watermolen, watermolen Oele. ‘Oele’ (in oud Nederlands: Eule, Nedersaksisch: Eul) is een buurtschap in de gemeente Hengelo.

De molen is een officiële trouwlocatie van de Gemeente Hengelo en wordt tevens gebruikt voor molenaarscursussen.

Wandelen en fietsen

Het gebied rondom de molen is een prachtig gebied om te wandelen of te fietsen. Bijvoorbeeld de wandelroute Rondje Oele. En met de fietsroutenetwerkkaarten stippel je je eigen route in Oele of Beckum uit.