Blog
Het verhaal van Hengelo
Het begon ooit allemaal met Havezate Huys Hengelo. Dat lag aan de linkerkant van de Bornsestraat (vanuit de binnenstad). Daar net iets verderop naar het zuidwedsten kruisten twee oude wegen elkaar: de huidige Oldenzaalsestraat/Deldenerstraat en de Enschedesestraat. In het gebied hiertussen ontstond het dorpje Hengelo en aan de kruising van de uitvalswegen kreeg het in de 17e eeuw haar dorpsplein/brinkplein.
Terug naar overzicht
Van dorp naar stad
In de 19e eeuw begon dat dorpje steeds sneller te groeien. De 19e eeuw was de eeuw van de industrialisatie. In de tweede helft van die eeuw groeide Hengelo van dorp naar industriestad. De eerste grote fabriek was de KWF (Koninklijke Weefgoederenfabriek) van Stork en Ekker die zich in 1854 in Hengelo vestigde. In 1868 begon C.T. Stork zijn machinefabriek in Hengelo, een mijlpaal die we dit jaar uitgebreid gevierd hebben. Andere metaalbedrijven zoals Dikkers, Heemaf en Hazemeijer volgden, zodat Hengelo zou uitgroeien tot een metaalstad met geheel eigen karakter. De ondernemers trokken mensen aan die ze opleidden en ze voorzagen de werknemers van huisvesting, pensioen, scholing en sociale voorzieningen. Het oude dorp Hengelo begon aardig uit zijn kluiten te wassen.
Een nieuwe kerk
Dat viel ook de parochie op. Het kleine kerkje dat al jarenlang vlakbij het zeventiende-eeuwse dorpsplein stond, kon die nieuwe belangstelling niet aan. Het was hoog tijd voor een nieuwe kerk die paste bij de stedelijke allure van de stad die Hengelo aan het worden was. En zo verrees aan de rand van het oude dorp, aan de Enschedesestraat, in 1890 de Sint Lambertusbasiliek, met een naamgever en patroonheilige die verwees naar de oude Sint Lambertuskapel, die op deze plek aan het einde van de middeleeuwen was gebouwd. De Heilige Lambertus was bisschop van Maastricht in de zevende eeuw en patroonheilige van de textielindustrie. Voor de nieuwe Sint Lambertusbasiliek kreeg Hengelo vlakbij het zeventiende-eeuwse dorpsplein een tweede ontmoetingsplek.
Oorlog en wederopbouw
De binnenstad had het in de Tweede Wereldoorlog zwaar te verduren. De Lambertusbasiliek werd gespaard, maar de rest van het centrum werd vrijwel volledig vernietigd. Het bombardement op de Hengelose binnenstad deed Hengelo voorgoed veranderen. Het brinkdorp van weleer was voorgoed verleden tijd. Na de oorlog startten Hengeloërs met vereende krachten de binnenstad nieuw elan te geven. De wederopbouwplannen zorgden voor een metamorfose van de zwaar beschadigde binnenstad, met als belangrijkste verandering het huidige marktplein. Zo ontstond, in een directe lijn ten zuiden van de Lambertusbasiliek, in de jaren zestig het Hengelose Marktplein, met aan de voet daarvan de Telgenflat. Ontdek de wederopbouw in Hengelo met deze fietsroute.
Optimisme en vooruitgang
In 1958 vierde Hengelo uitbundig ‘Hengelo Herrezen’ (kijk hier een video uit 1958 over een optocht in Hengelo ter ere van de wederopbouw van de stad). Maar liefst zes dagen lang, van 1 tot en met 6 september vierde de stad haar wederopbouw. Hengelo was als een feniks uit haar as herrezen en optimisme en vooruitgangsdenken maakte zich van de Hengeloërs meester. Dit kwam ook terug in het straatbeeld: Hengelo was een toonbeeld geworden van wederopbouwarchitectuur met brede allees, ruimtelijke pleinen en het gebruik van nieuwe en moderne materialen als beton, baksteen, staal, glas en tegels. De stad werd ruim opgezet om de hervonden welvaart te benadrukken én ruim baan te maken voor het toonbeeld van die welvaart: de auto.
Stadhuis met Toscaanse toren
Bij de wederopbouw hoorde ook een nieuw stadhuis. Dat werd gebouwd op de plek van het oude stadhuis, aan de voet van het oude dorpsplein. Architect Johannes Berghoef ontwierp een karakteristiek stadhuis. Met een toren naar Toscaans voorbeeld, die als blikvanger het beeld van de stad ging bepalen. Een toren die geïnspireerd was op de Torre del Mangia, de klokkentoren aan het Piazza del Campo in Siena. Berghoef maakte van het stadhuis een echt ‘publiek paleis’, met een vrij toegankelijke grote centrale hal: de huiskamer van de stad.
DNA en kernwaarden Hengelo
Wil je meer weten over het DNA en de kernwaarden van Hengelo. Download dan 'Het Verhaal van Hengelo".
